Het verhaal van Amy, Laura en Maarten
Van duin tot data
Laura van Duijn, trainee natuurmonitoring: “Het tellen is een enorm leuk en soms ook een verrassend proces. Je weet nooit wat je vindt.”
Een zachte ochtendzon verlicht de duinen van Meijendel, er waait een fris briesje en de nachtegaal geeft een live-concert. Niet alleen de natuur wordt vroeg wakker, ook een groep ecologen van drinkwaterbedrijf en natuurbeheerder Dunea. Zij beginnen de dag met een van hun werkzaamheden in de lente; het monitoren van de kamsalamander.
Bij Dunea is het monitoren van flora en fauna vaste prik. Jaarlijks worden er tellingen uitgevoerd, data verzameld en trends geconstateerd. Want hoe weet je anders wat er leeft in een gebied van 2400 hectare? Amy, Laura en Maarten vertellen hoe monitoring en onderzoek bijdraagt aan het versterken van biodiversiteit in onze duinen.
Ogen en oren in het veld
Specialist natuurmonitoring, Amy van Nobelen, is bij Dunea dagelijks bezig met het coördineren van vrijwilligers en het monitoren van soorten. “We hebben hier een enorm scala aan duineigen-soorten”, vertelt ze. "Van vogels en vlinders tot paddenstoelen en korstmossen. Door goed te blijven kijken naar het gebied, ontdekken we trends die ons meer vertellen over de biodiversiteit in het gebied."
Dit gebeurt ook tijdens de jaarlijkse monitoring van de kamsalamander. Amy: "In het voorjaar beginnen we met uitzetten van fuiken in een aantal poelen. Dit doen we het liefst laat in de middag, zodat we de beestjes zo min mogelijk verstoren. De volgende ochtend trekken we onze waadpakken aan en lopen de poel in. We halen één voor één de fuiken uit het water en deze legen we voorzichtig in een bak met water. Hierna tellen we zorgvuldig ieder beestje: niet alleen de salamanders, maar ook kikkers, bloedzuigers en zelfs grote waterkevers worden meegenomen."
Het is aan Laura van Duijn, trainee natuurmonitoring, om de data die bij het monitoren vrijkomt, bij te houden en toegankelijk te maken: "Het tellen is een enorm leuk en soms ook een verrassend proces. Je weet nooit wat je vindt," vertelt ze. Daarnaast draagt de verzamelde data ook bij aan het nationale diversiteitsbeleid. Dit komt doordat de tellingen worden uitgevoerd aan de hand van landelijk opgestelde protocollen, volgens het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM). Deze opgestelde meetprogramma’s zijn gericht op het verzamelen van natuurgegevens."
Natuurlijke hulp
Het verzamelen van natuurgegevens klinkt misschien als een eenvoudige klus, maar hierbij komt ook veel natuurkennis, betrokkenheid en onderzoek kijken. Ecoloog Maarten Werink: "Wanneer we een opvallende trend constateren, is dit een mooie aanleiding voor een onderzoek. In samenwerking met de provincie, kennisinstellingen, onderzoeksinstanties, universiteiten en een netwerk van zo’n 300 vrijwilligers kunnen we verder inspelen op wat het duin ons vertelt."
Een voorbeeld is het nachtegalenonderzoek dat van 2021 tot en met 2023 is uitgevoerd. Er is in deze periode gekeken naar hoe landschapsbeheer de nachtegalenpopulatie beïnvloedt. Onderzoeker Herman van Oosten werkte samen met vrijwilligers van de vogelwerkgroep Meijendel voor de selectie van passende onderzoeksgebieden. Amy: "Onze vrijwilligers zijn waardevolle ogen en oren in het veld."
Het resultaat van het onderzoek? Door de manier van begrazing ontstaat er een gevarieerd landschap, dat goed is voor de nachtegaal. Zo is er genoeg beschutting voor ze om een nest te bouwen en zijn er voldoende open stukken waar de vogel kan jagen op insecten in open gras.
Meer over het nachtegalenonderzoek lees je in het tijdschrift Holland’s Duinen.
Van onderzoek naar advies
Over Dunea’s duingebieden
Onze duingebieden Berkheide, Solleveld en Meijendel zijn een belangrijke plek voor een grote verscheidenheid aan bloemen, planten, dieren en mensen. Deze gebieden maken deel uit van Nationaal Park Hollandse Duinen. Dunea beheert deze prachtige, kwetsbare, veerkrachtige natuur en beschermt de drinkwaterwinning. Dat doen we al bijna 150 jaar en dat doen we niet alleen. Samen met vrijwilligers en (natuur)organisaties beschermen we onze gebieden met veel passie en plezier.