Internationale afspraken nodig voor voldoende water

Dunea is de droogte van 2018 en afgelopen zomer goed doorgekomen, zonder echte problemen in de productie of distributie. Droogte is intussen wel een thema geworden in heel Europa. Bij gebruikers van Maaswater in Nederland groeit de zorg over de beschikbaarheid van voldoende goed rivierwater in de toekomst. Wat als er stroomopwaarts zo veel droogtemaatregelen worden genomen dat de Maas afneemt in volume?

Zeven miljoen mensen in Nederland en België zijn afhankelijk van de Maas als bron voor de drinkwaterproductie, waaronder de 1,3 miljoen consumenten die Dunea-water drinken. Als er weinig water door de Maas stroomt, worden verontreinigingen nauwelijks afgevoerd en is er minder rivierwater dat geschikt is voor de productie van drinkwater. Deze zorg blijkt uit het jaarrapport van RIWA-Maas en haalde vorige week breed de media. RIWA-Maas rapporteert al 50 jaar over de waterkwaliteit van de Maas vanuit het perspectief van de drinkwatervoorziening.

Kwetsbaarheid van de rivier 
In 2018 was er gedurende een derde van het jaar sprake van een officieel watertekort in de Maas. De droogte legde de toenemende kwetsbaarheid van het watersysteem bloot. Het is de verwachting dat deze situatie zich in de toekomst vaker zal voordoen. “De Maas stroomt bij een lage afvoer langzaam, zo vindt er nauwelijks verversing plaats. Dat is de kern van onze zorg”, benadrukt Maarten van der Ploeg, directeur van RIWA-Maas. “Verontreinigingen als gevolg van lozingen of calamiteiten worden dan nauwelijks afgevoerd. En de concentraties ongewenste stoffen zijn dan – omdat er minder verdunning plaatsvindt – verhoudingsgewijs hoger. Drinkwaterbedrijven staken dan uit voorzorg de inname van rivierwater. Vooral in periodes van lage afvoeren is het zaak dat incidenten worden voorkomen. Om de kwaliteit van de Maas als bron voor de productie van drinkwater beter te beschermen, pleit RIWA voor volledige transparantie over industriële lozingen en intensieve controle in het hele stroomgebied.”

Inzicht in waterafvoer en bovenstroomse ontwikkelingen
In 2018 bleek bij de lage afvoer, naast de hoofdstroom in Frankrijk, een significant deel van de Maasafvoer afkomstig te zijn van de zijrivieren de Roer en de Samber. De afvoer van de Roer staat op zijn beurt onder druk door klimaatveranderingen en een mogelijke toename van lokaal gebruik. RIWA-Maas meent daarom dat - uit voorzorg - meer inzicht nodig is in de waterafvoer van de Maas en in bovenstroomse ontwikkelingen die invloed kunnen hebben op de beschikbaarheid van water in Vlaanderen en Nederland. 

"Veel partijen bovenstrooms nemen water uit de Maas, waardoor drinkwater in het geding komt,” zo verklaart Wim Drossaert, directeur van Dunea en voorzitter van RIWA-Maas. “Wat blijft er dan over voor onze consumenten? Ik maak me zorgen over de effectiviteit van de internationale afspraken.” Nederland en België hebben dit deels geregeld, maar met de andere landen is dat nog niet het geval. Afspraken zijn daar hard nodig zijn om dit vraagstuk het hoofd te bieden, voordat plannen stroomopwaarts vaste vormen aannemen.”

Lees hier het volledige rapport van de Verenigingen van Rivierwaterbedrijven over de waterkwaliteit van de Maas. 

Contactpersoon Bron bij Dunea: Co van Dongen