Valkenburgse Meer
Pilot dichtbij de duinen
Pilot Valkenburgse Meer maakt onderdeel uit van het multi-bronnenprogramma van Dunea. Dit programma helpt de zekerheid van waterlevering te vergroten in geval van tegenslag. Belangrijk voor de huidige en alle nieuwe inwoners van ons leveringsgebied.
Het Valkenburgse Meer is geselecteerd als mogelijke nieuwe drinkwaterbron voor Dunea omdat deze kan voorzien in een substantieel deel van de benodigde capaciteit. Het oppervlaktewater is van voldoende kwaliteit en is geschikt om drinkwater van te maken. Bovendien hoeft het water slechts over korte afstand getransporteerd te worden.
Een korte transportafstand is van belang vanuit risico- en duurzaamheidsoogpunt: minder risico op verstoring van de aanvoer en lager energieverbruik voor het verpompen van het water. Het meer heeft al een aantal gebruiksfuncties en daarin liggen kansen. Met name recreatie past bij een gezamenlijk belang voor goede waterkwaliteit. Net zoals in de duinen.
Dunea doet onderzoek naar de zuivering van het water en naar een goede inpassing van de inname van water uit het Valkenburgse Meer in de omgeving. Daarbij hoort een proefopstelling.
Het proces
Klik op de afbeelding om te vergroten
Inname
Water uit het Valkenburgse Meer wordt ingenomen om te zuiveren in de pilothal. Vissen, kleine diertjes en planten zullen buiten de zuiveringsinstallatie blijven dankzij een trommel met zeefgaas om het innamepunt. Er worden meerdere technieken tegelijkertijd onderzocht, om zo tot de meest efficiënte manier van zuiveren te komen. Aangezien de waterkwaliteit van het Valkenburgse Meer per seizoen verschilt, is dit nog een hele uitdaging!
Microzeven
De microzeven vangen deeltjes af uit het water van het Valkenburgse Meer, zoals algen en zand. Deze microzeef heeft gaten van 50 micrometer ofwel 0,05 mm groot waar het water doorheen stroomt en het vuil in achterblijft. Met dit proces hebben wij al 20 jaar ervaring bij ons innamepunt in Brakel.
Snelfilters
De snelfilters bestaan uit een laag zand met een laag antraciet daarboven op. Het water wordt aan de bovenkant in het snelfilter gelaten en zakt dan langzaam door het filterbed. Hierdoor worden allerlei stoffen gefilterd uit het water, zoals deeltjes organisch materiaal, ijzer, fosfaat, etc. Sommige stoffen blijven achter in het filterbed en andere stoffen worden omgezet door de micro-organismen in het filterbed. Vóór het snelfilter wordt vlokmiddel gedoseerd, wat ervoor zorgt dat deeltjes en stoffen aan elkaar klonteren tot vlokjes, waardoor er nog meer deeltjes en stoffen achterblijven in het snelfilter.
Klik op de afbeelding om te vergroten
Ultrafiltratie
Ultrafiltratie is een vorm van membraanfiltratie. Dat betekent dat het water door een membraan, een soort zeef met hele kleine gaatjes (poriën), geperst wordt. De poriegrootte van een ultrafiltratie membraan is 20 nm (nanometer). Dat is 50.000 keer zo klein als een zandkorrel ofwel 20 keer zo groot als een watermolecuul (H2O). Met deze techniek worden deeltjes, bacteriën, virussen, organisch materiaal en grote moleculen verwijderd.
Omgekeerde osmose
Omgekeerde osmose ook bekent onder de Engelse naam reverse osmosis (RO) is de tweede membraanfiltratietechniek die onderzocht wordt. Het membraan van de omgekeerde osmose is nog veel dichter dan die van de ultrafiltratie en laat (bijna) alleen watermoleculen door. Deze techniek kan zelfs opgeloste stoffen zoals zouten en mineralen verwijderen. Aangezien het zoutgehalte in het Valkenburgse Meer dicht tegen de drinkwaternorm aan zit, moet zout verwijderd worden. Daar is omgekeerde osmose heel geschikt voor.
Reststoom
Tijdens de pilot wordt het geproduceerde, gezuiverde water teruggebracht in het Valkenburgse Meer. De microzeven, snelfilters en membraanfiltratie moeten af en toe schoongemaakt worden. Het spoelwater hieruit wordt afgevoerd op het riool.
Tijdelijke locatie
Samen met de gemeente Katwijk heeft Dunea gezocht naar een locatie voor een tijdelijke proefopstelling. Dit gebouw zal gedurende de pilotperiode - tot 2025 - blijven staan.
Waterwinning en recreatie prima combi
De aanwezigheid van Dunea in het Valkenburgse Meer heeft als voordeel dat de waterkwaliteit nog intensiever wordt gemonitord. Zowel Dunea als de recreant hebben groot belang bij een goede waterkwaliteit.
Het water voor de proefinstallatie wordt ingenomen uit het meer op ongeveer 100 meter van de oever. Dit punt ligt in het deel van het meer waar niet gezwommen mag worden. het innamepunt zal worden gemarkeerd.
De winning van water voor de drinkwaterproductie tijdens de pilotperiode heeft geen gevolgen voor de recreatieve invulling van het meer. Recreatie en het gebruik van het water voor drinkwater kunnen daarom prima gecombineerd worden.
Een blik voorbij de pilot
Tot 2025 doet Dunea onderzoek naar de beste manier om water uit het Valkenburgse meer te zuiveren. Als dit een succes blijkt en het omgevingsproces geeft groen licht voor deze bron, dan kan Dunea op grotere schaal water innemen uit het Valkenburgse meer.