Onderzoek: méér doen met gezuiverd rioolwater
Drinkwaterbedrijven, waterschappen, STOWA en KWR startten op 4 december 2023 de praktijkfase van De Ultieme Waterfabriek. In het project willen veertien partners onderzoeken wat er nodig is om gezuiverd afvalwater (effluent) na extra zuivering direct opnieuw te gebruiken voor toepassingen als koelwater, proceswater voor industrie, water voor de tuinbouw en drinkwater.
De vraag naar water neemt toe door bevolkingsgroei, meer bedrijven en klimaatverandering. De beschikbaarheid van voldoende, schoon water staat echter onder druk door droogte, vervuiling van grond- en oppervlaktewater en schaarse ruimte. Waterschappen moeten hun watersystemen adaptiever maken en verdergaand zuiveren (4e trap) om aan de kwaliteitseisen voor oppervlaktewater te kunnen (blijven) voldoen. Zij zien gezuiverd afvalwater als mogelijke (extra) bron van zoet water. Drinkwaterbedrijven moeten op korte of lange termijn de productiecapaciteit uitbreiden om iedereen te kunnen blijven voorzien van lekker en betrouwbaar drinkwater en zijn op zoek naar aanvullende bronnen voor hun systeem.
Technisch mogelijk
De praktijkfase van het project gaat vooral plaatsvinden bij NieuWater in Emmen. De installatie bestaat uit bewezen technieken, zoals koolfiltratie, ultrafiltratie, omgekeerde osmose, UV en marmerfiltratie, waaruit straks circulair water wordt geproduceerd. Technisch is het al mogelijk om gezuiverd rioolwater zo ver te zuiveren dat je het kunt drinken, maar of het juridisch mag, of een klant het accepteert en of dit kansrijk is op grote schaal, vraagt nog onderzoek. In het 'nationale lab' worden deze vragen beantwoord. Nederland kent strenge wet- en regelgeving om de te garanderen dat drinkwater aan de hoogste eisen voldoet.
Wenselijk en inpasbaar
In drie 'regionale labs' wordt onderzocht wat mogelijk en wenselijk is, met regionale stakeholders: de hoge zandgronden waar veel droogte is, agrarische gebieden met een grote watervraag en het westen van Nederland met veel oppervlaktewater. Dunea leidde eerder verkennend onderzoek naar een ‘kringloopsluiting’ en doet nu graag mee met dit initiatief omdat gezuiverd afvalwater potentie heeft.
"Op de lange termijn verwachten we langere periodes van droogte en extremere pieken in de (drink)watervraag,” verklaart Gertjan Zwolsman, senior consultant drinkwater. “Om de drinkwatervoorziening ook op de lange termijn te kunnen blijven borgen, doen wij diverse onderzoeken en pilots. Dit onderzoek naar hergebruik van gezuiverd afvalwater heeft voor ons vooral de potentie om in onze regio aan meer water te komen en om te kijken voor welke functies dat water het beste kan worden gebruikt.”